Rahim ağzı kanseri daha çok gelişmekte olan ve az gelişmiş ülkelerde en sık görülen jinekolojik kanserdir. Kadınlarda görülen 4. En sık kanserdir. Her yıl dünyada 500 bin yeni  rahim ağzı kanseri tanısı konulmaktadır. Genellikle 50 yaş civarında ortaya çıkan  rahim ağzı kanseri son yıllarda genç kadınlarda da görülmeye başlamıştır. Kadınlarda en çok görülen kanser sıralamasında meme kanseri ilk sırada yer almasına rağmen, yaşamı tehdit edici özelliği nedeniyle  rahim ağzı kanseri, meme kanserinin önüne geçmektedir.

Rahim ağzı kanserlerinin neredeyse tümünden sorumlu olan  HPV (“Human Papilloma Virüsler” ) virüsü çok belirti göstermez ve oldukça bulaşıcıdır. Çoğu kadın, hayatının bir döneminde karşılaştığı  HPV virüsünü kendi vücut savunma sisteminin yardımı ile yener. Bazı  HPV virüsleri ise bu savunma sisteminden güçlü çıkar ve  rahim ağzı kanserine neden olur.  Hastalığa neden olan HPV virüsünden korunmak için önlemler almak ve düzenli sağlık kontrolleri yaptırmak, hastalığın erken dönemde saptanmasına ve tedavide başarıya yardımcı olmaktadır.

Rahim ağzı kanseri belirtileri nelerdir?  

Erken dönemde belirti vermeyebilir. En sık görülen belirtiler ise vajinal kanamalar, vajende doluluk hissi, cinsel ilişki sırasında ağrıdır. Kanamalar özellikle cinsel ilişki sırasında ve sonrasında görülür. Fakat bu belirtiler enfeksiyon veya yara durumunda da görüldüğü için kansere özgü değildir. Tümörün yayılımına bağlı olarak kabızlık, kanlı idrar veya dışı olması, idrar kanalının ve böbreğin genişlemesine bağlı yan ağrısı olabilir. Tümörün leğen kemiğinde yayılımına bağlı olarak bacak ağrısı, ödem ortaya çıkabilir. Diğer organlara yayılım olursa mesela akciğer karaciğer veya kemik ona bağlı öksürük, kanlı balgam, sarılık veya kemik ağrıları da olabilir.

Rahim Ağzı Kanseri Nedenleri ve Risk Faktörleri

Rahim ağzı kanseri nedenleri arasında çok sayıda doğum yapmak, erken yaşta cinsel ilişkiye girmek ve sigara içmek sıralanabilir. Bunun yanı sıra HPV (İnsan Papilloma Virüsü) enfeksiyonu rahim ağzı kanseri için çok önemli bir risk unsurudur. Rahim ağzı kanseri hastalarının % 98’inde HPV enfeksiyonu görülmüştür.  Genellikle cinsel ilişki ile bulaşan HPV’in yüzden fazla tipi vardır. Özellikle 16 ve 18 tipleri rahim ağzı kanserine neden olurken, tip 6 ve 11 ise genital organlarda siğillere neden olur.

Pek çok kanser gibi rahim ağzı kanserinin de kesin nedeni bilinmemektedir. Sadece bazı faktörler rahim ağzı kanserinin oluşmasını kolaylaştırabilir ve hastalık sürecini hızlandırabilir. Genel olarak Rahim ağzı kanserinin risk faktörleri ise şöyledir;

• Çok eşli olmak
• Cinsel ilişkiye 20 yaşından önce başlanmak
• Sigara içmek
• Bağışıklık sisteminin zayıf olması.
• Genital organlarda viral ve bakteriyal enfeksiyonların sıkça görülmesi
• Çok sayıda doğum yapmak
• Sosyoekonomik düzeyin düşük olması
• C vitamini ve A vitamini eksikliği

Tanı Yöntemleri:

     En önemli tanı yöntemi jinekolojik muayenede yapılan PAP smear testidir. PAP smear testi 3 yılda bir yapılması yeterlidir. 30 yaş sonrasında  PAP smearda yapılan sitolojik incelemeye HPV testi de ekleniyor. Co- test olarak adlandırılan , PAP smear ile yüksek riskli HPV DNA testinin birlikte yapıldığı bu tarama sayesinde gereksiz biyopsi alma ve işlem yapma riski azalıyor. Hastalara daha uzun aralıklara takip edilme olanağı sunuluyor. Hastalığın tanısında ; hasta anksiyetesini azaltan, inceleme maliyetini düşüren, doğruluk oranını yükselten bu test sayesinde beş yılda bir tarama yapılabiliyor.

      Anormal PAP smear test sonucuna göre, belli aralıklarla PAP smear testi veya kolposkopi adlı cihazla rahim ağzının görüntülenmesi sağlanıyor. Ayrıca kolposkopi sırasında şüpheli alanlardan biyopsi alınabiliyor.

Rahim Ağzı Kanseri Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Rahim ağzı kanseri tedavilerinde cerrahi ve radyoterapi olmak üzere 2 önemli tedavi yöntemi vardır. Radyoterapi, rahim ağzı kanserinin her evresinde kulanılabilir. Erken evre kanserlerde hastalığın yayılımı çok daha az olduğundan cerrahi tedavi mümkündür. İleri evre rahim ağzı kanserlerinde ise öncelikli tedavi biçimi radyoterapidir.

      Cerrahi tedavi tümörün yayılımına göre ve hastanın gebelik isteğine göre küçük cerrahi tekniklerden tüm rahim ve lenf bezlerinin alındığı büyük cerrahi tekniklere kadar değişebiliyor.

LEEP (Loop electrosurgical procedure)

 Rahim ağzı hücresel değişikliklerinin tanı ve tedavisinde çok önemli yer tutar. Elektriğin dokuyu kesme ve kanamyı durdurucu etkisinden yararlanılarak servikal doku çıkarılması yapılır. Cerrahi bölgesi normal dokuyla birlikte huni şeklinde çıkarılır.

Konizasyon

Rahim ağzı hücresel değişikliklerin tedavisinde büyük rol oynar. Rahim ağzı koni şeklinde çıkarılır.

Kriyoterapi

Hücrelerarası suyu kristalize ederek rahim ağzının yüzey dokusunun zedelenmesive hücre ölümüyle sonuçlanan bir yöntemdir.

Lazer tedavisi

Yayılan kanserde tüm lezyonun görülebildiği vakalarda uygulanabilir. Fakat rahim içi küretaj sonucu mutlaka temiz olmalıdır.

Rahim Ağzı Kanserinden korunma yöntemleri nelerdir?

• Ulusal ve uluslar arası kuruluşların da önerdiği gibi 11-12 yaş tüm erkek ve kızların HPV aşısı yapılabilir. Eğer daha önce aşı yapılmadıysa bile bayanlarda her yaşta erkeklerde 21 yaşa kadar iki veya üç doz aşı yapılabilir.
• 21-65 yaş arası bayanlar rutin smear ve HPV TARAMA PROGRAMINA ALINMALIDIR.Böylece erken teşhis konabilir.
• Rahim ağzı kanserinden korunmak için cinsel aktif bayanların kondom kullanmalıdır. Kondom ile virüs yükü azalsa da kondomun kapsamadığı alanlara karşı koruma sağlamaz. Karşılıklı tek eşlilik virüsün bulaşma ihtimalini düşürüyor.