Amniyosentez,anne adayının karnından iğne ile girilmesi ve bebeğin bulunduğu amniyon sıvısındanörnek alınması prosedürüdür. Bebeğin akciğer fonksiyonlarını değerlendirmek ve kan uyuşmazlığı konusunda bebekteki sarılık miktarını tespit etmek için geçmişte sıkça kullanılan amniyosentez; günümüzde bebeğin kromozomal yapısının incelenmesi için yapılmaktadır. Polihidramnios yani bebeğin suyunun fazla olduğu durumlarda ise yine tedavi amacıyla da uygulanabilmektedir.
Tedavi olanağı olmayan genetik hastalıkları ve anomalileri tespit edebilmek için prenatal testler gibi amniyosentez de günümüzde sıklıkla uygulanmaktadır. Erken dönemde teşhis imkânı sağlayan amniyosentez, anne ve baba adaylarına hastalıklar ve doğumdan sonra karşılaşılabilecek durumlar hakkında bilgi vermeyi sağladığı gibi erken dönemde gebeliğin sona erdirilmesi şansı da sunmaktadır. Tabi ki hasta onayı olmadan bu işlem yapılamaz.
Gebeliğin 16. İla 20’ncihaftalarında uygun görüldüğü bir dönemde yapılır. Rutin kontrollerde şüpheli durumlar söz konusu olduğunda ise amniyosentez testien erken 14. haftada yapılabilirken en geç ise 20. haftada yapılabilir. Gebeliğin son 3. ayında ise akciğerlerin gelişip gelişmediğini değerlendirmek içinde yine amniyosentezyapılması önerilebilir. Sonuçlar hücrelerinin kültürünün laboratuvarda yapılması gerektiği için 21 ila 35 gün içinde çıkar.
Hamilelik süreci içerisinde doktorun önerisi ile yapılabilen amniyosentez, hazırlık gerektirmeyen bir işlemdir. Anne adayı muayene gömleğini giyer ve muayene masasına sırt üstü şekilde uzanır. Karnı hariç tüm bedeni örtüldükten sonra ultrason ile bebek ve plasentanın yeri belirlenir.
Amniyosentezesnasında ağrı çekilmemesi için lokal anestezi uygulanabilir ancak genelde anestezi kullanımı önerilmez. Karın antiseptik çözeltiler ile silinir, enjektör yardımıyla önce bir miktar sıvı çekilir daha sonra ayrı bir enjektöre yeterli miktarda amniyon sıvısıalınarak işlem bitirilir. Amnion sıvısınınalınmasından sonra bebeğin kalp atışları ve gelişimi kontrol edilir ve anne dinlenme odasına alınır.
Amniyosentez, bebeğin içinde bulunduğu keseden alınan bir sıvı olduğu için her anne adayını korkutabilen bir müdahaledir. Amniyosentez iğnesininbebeğe ya da diğer dokulara değmemesi için eş zamanlı olarak ultrasonla işlem yürütülür. Bu nedenle işlemde bebeğe gelecek zarar yoktur. Ayrıca işlem sonrası enfeksiyon riski düşüktür fakat yine de önlem amaçlı antibiyotik verilir.
Amniyosentezsonrası anne adayının birkaç saat boyunca kramp hissetmesi normalken bazen de vajinal kanama ya da sıvı gelmesi de normal karşılanır. Amniyosentezsonrası düşük ile karşılaşılması riski 200-400 gebede 1 görülebilecek bir risktir.
© Doç. Dr. Hatice GÖNBE Tüm Hakları Saklıdır.
MakroKEY